HAYALİ ARKADAŞ
Küçük kızınız ya da oğlunuz yanında birisi varmış gibi konuşuyor, bu görünmez kişiyle oyunlar oynuyorsa hatta bu kişinin bir de adı varsa sakın şaşırmayın. Bu çocuğunuzun kendine bir hayali arkadaş edinmiş olduğunun işaretidir. Oyuncaklar, eşyalar, maceralar çocuğun hayal gücünü beslemek için yetersiz kalınca onlar da kendilerine hayali bir arkadaş yaparlar. 3-6 yaş grubu pek çok çocuğun hayali arkadaşı vardır. Genellikle ailelerde ilk çocuklar hayali arkadaşa sahip olurlar. Bazı çocuklar için sevdiği bebeği ya da ayıcığı onun hayali arkadaşı olurken bazıları için ise görülmeyen birisi en yakın arkadaş olarak ortaya çıkıverir. Hayali arkadaşı olan çocuklar genellikle parlak zekalı ve hayal gücü kuvvetli çocuklar olarak tanımlanıyor. Çocuklar için hayali arkadaşları ailenin bir bireyi gibidir yemek yerken, arabada, aile toplantılarında hep yanlarındadır. Bu arkadaşın ismi çocuğun tamamen kendi ürettiği bir isim de olabilir bilinen bir isim de olabilir. Bu arkadaşlıklar bir süre sonra sona erer. Kimi zaman hayali arkadaşlar çocukların ikinci kişilikleridir kötü şeyleri onlar yapar ve kötü söz söyleyen onlardır. Bazen de bu arkadaş sadece mükemmel bir oyun arkadaşıdır. Uydurma oyunların, çocuğun gelişiminde önemli bir yeri vardır. Hayali arkadaş da bu uydurma oyunun genişletilmiş bir parçasıdır. Uydurma oyunlar çocuğa rolleri, ilişkileri, gücü ve kontrolü öğrenmesi için şans verir. Genelde çocuklarla ilgili kararları ebeveynleri verir, çocuklarsa kendileriyle ilgili kararlarda kontrolü bir parça da olsa ele geçirmek ister. Örneğin çocuklar doktora gitmekten hoşlanmaz ama doktordan döndüklerinde hayali arkadaşına gördüklerinin aynısını uygular. Uydurma oyunlar genellikle iki ve üstü yaşlarda başlar. Beş yaşına kadar hayal ile gerçek arasındaki çizgi belirsizdir. Çocuğa göre oyun gerçektir. Araştırmacılar hayallerin zararsız olduğunu, çocuğun hayalle gerçek arasındaki farkı anlamasına yardımcı olduğunu belirtiyor ve hayali arkadaşı çocuğun kişiliğinin anlaşılması ve tamamlanması gereken kısmı olarak tanımlıyor. Eğer çocuk hayali bir arkadaş üretip yaptığı olumsuz davranışları ona yüklüyorsa, aile ortamının bu davranışların doğrudan ortaya çıkmasına müsait olmadığını gösteriyor. Anne baba bu durumda hayali arkadaşın yansıttığı ve ortaya koyduğu hareketleri anlamaya çalışmalı. Çocuğun duygularını anlamayıp ona yardım etmemek, gelecekte gerçekten ihtiyacı olduğunda anne babaya başvurmasını engeller. Ayrıca bu çocuğun sadece olumlu davranışları yüzünden sevildiğini düşünmesine sebep olur. Anne babaların hayali arkadaşı reddetmemeleri öneriliyor; çünkü bu arkadaş çocuğun problemlerini anlamak için önemli bir anahtardır.
Çocuğunuzun hayali arkadaşı 6 yaşından sonra da devam ediyorsa, rutin hayatını olumsuz etkilemeye başladıysa, başka çocuklarla iletişime girmekten kaçınıyorsa ve gerçek dünyada bir şeyler yapmak yerine onunla vakit geçirmek istiyorsa uzman desteği almakta fayda vardır.
Uzm. Dr. Şükrü Çido
Türkiye Hastanesi
Çocuk Kliniği
