Halk arasında Beta Mikrobu olarak bilinen, sıklıkla üst solunum yollarında daha nadir olarak cildi, akciğer ve beyin dokusunda hastalık yapan bir bakteridir. Tıbbi adı A grubu Beta hemolitik streptokok olan bu bakteri, uygun ve yeterli bir süre tedavi edilmediğinde kalpte, eklemlerde ve böbrekte kalıcı hasarlar oluşturabilmektedir. A gurubu streptokokların neden olduğu üst solunum yolu enfeksiyonları, en sık okul çağı çocuklarında görülür. Genellikle yüksek ateş, genel kırgınlık, halsizlik, iştahsızlık, yaygın vücut ağrıları ve yutkunma zorluğu olur. Bademcikler büyür, kızarır. Üzerinde kirli beyaz sarı renkli noktacıklar ya da bademciğin tüm yüzeyini kaplayan bir zar tabakası oluşur. Çene altında, boyunda lenf bezlerinde şişlik ve dokunulduğunda hassasiyet olabilir. Bu mikrop temel olarak damlacık enfeksiyonuyla yani solunum yolu ile bulaşır. Okul, toplu taşıma, AVM gibi çok kişinin bir arada olduğu kalabalık yerlerde bulaşma ihtimali çok artmaktadır. Mikrop vücuda girdikten 2-4 gün içinde hastalık yapar. Beta hemolitik streptokokun diğer mikroplardan en önemli farkı, zamanında ve yeterli tedavi verilmezse, vücutta bazı doku ve organlarda ciddi hasarlara yol açabilir olmasıdır. Kalpte, eklemlerde ve böbrekte kalıcı hasarlar oluşturabilir. Kalp kapak hastalıkları, eklem romatizması, böbrek yetmezliği gibi çok ciddi tedavi ve ameliyatlar gerektirecek durumlar görülebilir.
A grubu Beta hemolitik streptokoklarda oluşan bademcik iltihaplarında teşhis; muayene, kan tetkikleri ve boğaz kültür testi yapılarak konulur. Ancak kültür sonuçları için 2-3 gün beklemek gerekebilmektedir. Son yıllarda daha yaygın olarak streptokok için hızlı testler geliştirilmiştir. Boğaza pamuk çubuk sürülerek alınan örnekte bu mikrobun varlığı dakikalar içinde gösterilebilmektedir. Bu yöntemle tedavinin gecikmeden başlaması başarıda önemli bir avantaj sağlamaktadır.
Bu mikrop bademciklerde hiç şikâyet yapmadan da bulunabilir. Taşıyıcı olan böyle kişilerde belirgin hastalık bulgusu yoktur fakat mikrobu başkalarına bulaştırabilir. Bu nedenle bir kişide dirençli ve tekrarlayan Beta enfeksiyonu varsa, yakın çevresi de kültür yapılarak araştırılabilir. Tedavide 10 günlük antibiyotik şarttır. En sıklıkla ağızdan 10 gün boyunca alınan penisilin antibiyotikler tercih edilmektedir. Beta bakterisinden korunmada ve hastalığın diğer dokulara geçmesini önlemede en etkili yöntem, mikrobun tam olarak ortadan kaldırılmasıdır. 3 hafta aralarla uygulanan uzun etkili koruyucu depo penisilin iğnelerinin de hastalığın durumuna göre bazen aylarca bazen de yıllarca kullanılması gerekebilir.
Tekrarlayan bademcik iltihaplarında, Beta streptokokun ilaçlarla ortadan tam kaldırılamadığı durumlarda bademcik artık bu mikroba ev sahipliği yapar. Sık tekrarlayan enfeksiyonlar ve bunlardan dolayı olabilecek ciddi zararları önlemek için kesin tedavi bademcik ameliyatı, böyle durumlarda kaçınılmaz hale gelir.
